یکی از معروفترین قندهای خوراکی که به وفور در میوهها، سبزیجات و دانههای گیاهی پیدا میشود، ساکاروز است. پس از مکیدن شهد گلها و گیاهان، اولین مرحله ساخت عسل یعنی فعالشدن آنزیمهای موجود در بدن زنبور آغاز میشود. فکر میکنید
طی این مرحله، زنبورها میزان زیادی از ساکاروز جذب شده را به فروکتوز و گلوکز تبدیل خواهند کرد. با اتمام این مرحله، ساکاروز چندانی در بدن زنبورها باقی نمیماند که بخواهد وارد عسل شود. برای همین است که گفته میشود عسل طبیعی کمتر از 5 درصد ساکاروز دارد. در این مقاله با ما همراه باشید تا بیشتر با ساکاروز در عسل آشنا شوید.
این مطلب مفید را هم دنبال کنید: موم عسل + کاربردهای آن
ساکاروز عسل چیست؟
ساکاروز عسل برخلاف نام غریبه و ناآشنایی که دارد، مفهوم بسیار آشنایی است و همه ما با این مادهغذایی آشنا هستیم.
این ماده همان قند سفید و شکر یک دستی است که در سفره همه ما ایرانیها مشاهده میشود. منبع اولیه این ماده از نیشکر و چغندرقند بهدست میآید. به طور کلی از این ماده در تهیه انواع مربا و غذاهای متفاوت استفاده میشود.
در واقع این ماده قندی است که در سبزیجات، میوهها، دانههای گیاهی و عسل نیز موجود است. این ماده سفید رنگ و بیبو نقش مهمی در تأمین انرژی مورد نیاز بدن ایفا میکند.
زنبورهای عسل در فرایند تولید عسل بخشی از آب شهدی که از گلها و گیاهان منطقه جمعآوری کردهاند را جذب میکنند. این کار میزان آب موجود در این ماده را تا ۱۰ درصد کاهش میدهد. بنابراین مواد قندی بخش عمدهای از عسل را به خود اختصاص میدهند.
اما تمام قند موجود در این ماده شفا بخش ساکاروز نیست. این ماده تنها بخش کوچکی از قندهای تشکیلدهنده این طلای شفادهنده را به خود اختصاص دادهاست. بخش عمده عسل طبیعی را گلوکز و فروکتوز تشکیل میدهند. البته میزان قندهای موجود در عسل با توجه به منطقه و پوشش گیاهی مورد استفاده زنبور متغیر خواهد بود. در برخی از گونهها میزان این ماده تا ۱ درصد است؛ درحالی که در برخی از نمونهها میزان این قند در مرز ۷ درصد نیز مشاهده میشود.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: همه چیز درباره ژل رویال
مقدار استاندارد ساکاروز در عسل
عسل تقریبا دارای 80 درصد قند است که عمدتا از 2 قند اصلی گلوکز و فروکتوز تشکیل شده است. این درصد معمولا به صورت مساوی تقسیم شده است. شما گلوکز و فروکتوز را به نسبت یکسانی مشاهده می کنید. اما ممکن است بسته به نوع گیاهانی که توسط زنبورهای عسل مورد استفاده قرار می گیرند، این درصدها کمی متفاوت باشد. حال در کنار فروکتوز و گلوکز به عنوان قندهای اصلی سازنده عسل، چیزی بین 5 الی 9 درصد نیز قند ساکارز قابل مشاهده خواهد بود. این درصد در واقع میزان قندی است که توسط آنزیم های زنبورعسل شکسته نشده و در عسل باقی مانده است.
نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که این درصد در عسل های مختلف متفاوت است و نمی توان به یک میزان مشخص اشاره کرد. اما به طور معمول اگر میزان ساکارز بیشتر از میزان گفته شده باشد، این احتمال را می توان داد که عسل طبیعی نبوده و از آب شکر و شیرین کننده در آن استفاده شده است.
دربارهی عسل عناب و خواص آن چه میدانید؟
عسل با ساکارز صفر یا زیر یک درصد ممکن یا ناممکن؟
به لحاظ علمی ممکن نیست ساکاروز موجود در عسل به صفر درصد برسد. اما اگر به دنبال عسلی هستید که کمترین میزان ساکاروز را داشته باشد، میتوانید عسل گشنیز، گون و بهارنارنج را امتحان کنید. این عسلها معمولاً کمتر از ۳ درصد ساکاروز دارند. توصیه میکنیم برای جلوگیری از مصرف بیش از اندازه قند، از خوردن عسل شوید خودداری کنید. چون برخی آزمایشهایی که محققان ایرانی روی عسل گیاهان مختلف انجام دادهاند، نشان میدهد که این نوع عسل بیشترین میزان ساکاروز را دارد.
برای مطالعه بیشتر: هر آنچه باید از معنای عسل خام بدانیم
عسل با ساکاروز بیشتر از 5 درصد تقلبیست!
عسلی که بیش از ۵ درصد ساکاروز داشته باشد در بیشتر موارد عسل تغذیهای است. چرا که تعادل ترکیبات شیرین آن به هم ریخته و بیش از حد معمول قند دارد. البته بعضی موارد مثل عسل کنار میتوانند ساکاروز بالای ۵ داشته و طبیعی باشند. اگر زنبورداران برای تولید عسل به شربت شکر روی آورند، میزان زیادی ساکاروز وارد بدن زنبور عسل خواهد شد که تبدیل به فروکتوز و گلوکز نمیشود. متخصصان عسل به خوبی آگاهند که آنزیمهای موجود در بدن زنبور عسل به مدت زمان مشخصی برای فراوری ساکاروز نیاز دارند. این آنزیمها به طور طبیعی ساکاروز موجود در شهد گیاهان را به مولکولهای فروکتوز و گلوکز میشکنند.
وجود شربت شکر در رژیم غذایی زنبورها و عوامل دیگری مثل نزدیک بودن کندو به محل زندگی گیاهان و کوتاه شدن مسیری که زنبورها در هنگام فراوری شهد گیاهان میپیمایند، منجر به عبور ساکاروز از مرز ۵ درصدی خواهد شد.
شاید این مطلب هم برایتان جالب باشد: بره موم عسل را بشناسید
سخن پایانی
در این مطلب درباره ساکارز عسل خواندیم. دانستیم که ساکارز یکی از قندهای عسل است که در گیاهان به مقدار کمی وجود دارد. عسل یک ماده غذایی مغذی است که افراد زیادی به خاطر خواص بیشماری که دارد آن را تهیه و مورد استفاده قرار می دهند. همواره در خرید عسل دقت داشته باشید تا عسل تقلبی یا تغذیهای را به جای عسل طبیعی به شما نفروشند. شما