اگر این روزها بیشتر از قبل سرما می خورید با هر ویروس کوچکی تب و بدن درد می گیرید یا همیشه احساس خستگی و بی حالی دارید یکی از اولین چیزهایی که به ذهن می رسد ضعف سیستم ایمنی است. خیلی ها به سراغ مکمل های دارویی می روند اما تعداد زیادی هم ترجیح می دهند قبل از هر داروی شیمیایی از قدرت شیرین و قدیمی طبیعت یعنی عسل کمک بگیرند. بین عسل های گیاهی مختلف سه عسل عسل اویشن عسل بهار نارنج و عسل گون بیشتر از بقیه به عنوان یک تقویت کننده طبیعی ایمنی مطرح شده اند. هر سه عسل در طب سنتی ایران و در مطالعات جدید به خاطر آنتی اکسیدان ها مواد ضد باکتری و ترکیبات تنظیم کننده ایمنی مورد توجه قرار گرفته اند و هر کدام شخصیت و کاربرد خاص خودشان را دارند.
در سال های اخیر مقالات علمی متعددی نشان داده اند که عسل می تواند با ترکیبی از پدیده ها مثل خاصیت ضد میکروبی تولید هیدروژن پراکسید و وجود فنیول ها و فلاونوئید ها به بدن کمک کند تا با میکروب ها مقابله کند و التهاب را کاهش دهد. در میان انواع عسل عسل اویشن به خاطر ترکیبات ضد باکتری قوی شبیه اسانس خود گیاه اویشن شناخته می شود عسل بهار نارنج علاوه بر آرام بخشی غنی از ویتامین ث و آنتی اکسیدان ها است و عسل گون که از گیاه آستراگالوس به دست می آید در طب چینی و طب سنتی ایران به عنوان یک گیاه تقویت کننده ایمنی و ضد خستگی مشهور است. در این مقاله مفصل و به زبان ساده عسل اویشن بهار نارنج و گون را از نظر تاثیر بر سیستم ایمنی مقایسه می کنیم مزایا و محدودیت های هر کدام را می گوییم و در نهایت کمک می کنیم بر اساس سن شرایط جسمی و سبک زندگی خودتان عسل مناسب را آگاهانه انتخاب کنید.
خلاصه مقاله
اگر بخواهیم خیلی کوتاه بگوییم:
- عسل اویشن برای کسانی که مرتب سرما می خورند سرفه و عفونت گلو دارند و دنبال یک عسل ضد میکروب قوی برای سیستم تنفسی و ایمنی هستند انتخاب شماره یک است.
- عسل بهار نارنج برای افرادی که استرس بالا دارند خوابشان به هم ریخته و می خواهند همزمان هم اعصاب و خواب را تنظیم کنند و هم سیستم ایمنی را تقویت کنند مناسب تر است.
- عسل گون برای کسانی که ضعف عمومی دارند زیاد خسته می شوند دوره نقاهت را می گذرانند یا می خواهند در طولانی مدت ایمنی و انرژی خود را بالا نگه دارند گزینه بسیار خوبی است.
در ادامه ساختار ایمنی بدن را کوتاه مرور می کنیم بعد سراغ پروفایل غذایی و درمانی هر سه عسل می رویم چند جدول مقایسه ای کامل می آوریم و در نهایت چند نسخه عملی و ایمن برای مصرف روزانه عسل برای تقویت سیستم ایمنی پیشنهاد می کنیم.
فهرست مطالب
- آشنایی سریع با سیستم ایمنی و نقش عسل
- عسل اویشن و تقویت سیستم ایمنی
- عسل بهار نارنج و سیستم ایمنی همراه با کاهش استرس
- عسل گون و نقش آن در تقویت عمومی ایمنی و انرژی
- مقایسه مستقیم عسل اویشن بهار نارنج و گون برای تقویت ایمنی
- بهترین روش های مصرف این سه عسل برای سیستم ایمنی
- موارد احتیاط و عوارض احتمالی
- نتیجه گیری
- سوالات متداول
آشنایی سریع با سیستم ایمنی و نقش عسل
سیستم ایمنی شبکه بسیار پیچیده ای از سلول ها پروتئین ها و اندام ها است که یک هدف اصلی دارد دفاع از بدن در برابر ویروس ها باکتری ها قارچ ها و حتی سلول های سرطانی. وقتی این سیستم خوب کار می کند ما یا بیمار نمی شویم یا اگر هم بیمار شویم دوره بیماری کوتاه تر و علائم خفیف تر می شود. اما استرس مزمن تغذیه ضعیف خواب ناکافی آلودگی هوا و مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها باعث می شود این سیستم خسته و کند شود و بدن در برابر عفونت های ساده هم آسیب پذیر شود.
یکی از نکات مهم در مورد عسل این است که تقویت ایمنی را از چند مسیر همزمان انجام می دهد: از یک طرف به دلیل غلظت قند و اسیدیته نسبی و وجود آنزیم گلوکز اکسیداز خاصیت ضد میکروبی مستقیم دارد و می تواند رشد بعضی از باکتری ها و قارچ ها را مهار کند. از طرف دیگر عسل سرشار از آنتی اکسیدان هایی مثل فلاونوئید ها و اسید های فنیولی است که طبق مرور های علمی منتشر شده در پایگاه ان سی بی آی مثل مقاله Honey as a Natural Antimicrobial در سال های اخیر به کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب و حمایت از سلول های ایمنی کمک می کنند. علاوه بر این بعضی انواع عسل مانند عسل اویشن و چند نوع دیگر به خاطر منشا گیاهی خاص خود ترکیبات دارویی منحصر به فردی دارند که اثر ضد باکتری ضد ویروس یا تنظیم کننده ایمنی آنها از عسل های معمولی قوی تر است.
در نتیجه وقتی در مورد تقویت سیستم ایمنی با عسل صحبت می کنیم فقط درباره یک شیرین کننده طبیعی صحبت نمی کنیم بلکه درباره یک ترکیب پیچیده با ده ها ماده فعال بیولوژیک حرف می زنیم که به صورت هم افزا روی دستگاه ایمنی گوارش پوست و سیستم عصبی اثر می گذارند. در ادامه خواهیم دید هر یک از سه عسل اویشن بهار نارنج و گون به خاطر منشا گیاهی متفاوت چه ویژگی خاصی برای ایمنی به همراه دارد.
عسل اویشن و تقویت سیستم ایمنی
ویژگی های کلی عسل اویشن
عسل اویشن از شهد گیاه اویشن به دست می آید گیاهی که خودش یکی از مشهورترین ضد عفونی کننده های طبیعی مجاری تنفسی و گوارش است. اسانس اویشن سرشار از ترکیباتی مثل تیمول و کارواکرول است که در مطالعات آزمایشگاهی اثر ضد میکروبی قوی علیه استافیلکوکوس ائوریئوس ای کولای و چندین باکتری بیماری زا نشان داده اند. بخشی از این ترکیبات به صورت رد پایی وارد عسل می شود و به همین دلیل در مطالعات مروری که روی انواع عسل انجام شده از جمله مرور منتشر شده در مجله Antibiotics اشاره شده که عسل اویشن از نظر قدرت ضد میکروبی از بسیاری عسل های معمولی قوی تر است.
به طور کلی عسل اویشن:
- طبع گرم و خشک دارد و برای افراد سرد مزاج بسیار مناسب است.
- به طور خاص روی عفونت های گلو سینوزیت و سرفه موثر است.
- آنتی اکسیدان بالا دارد و برای مقابله با رادیکال های آزاد مفید است.
- به خاطر خاصیت ضد باکتری و ضد قارچ به حفظ تعادل فلور میکروبی روده کمک می کند.
مکانیزم های تقویت ایمنی با عسل اویشن
تقویت سیستم ایمنی با عسل اویشن را می توان در چند سطح خلاصه کرد:
ضد میکروبی مستقیم
شکر زیاد و فعالیت آبی کم عسل باعث می شود محیط برای رشد باکتری ها نامناسب شود. در عسل اویشن علاوه بر این ساز و کار عمومی وجود تیمول و کارواکرول قدرت ضد باکتری را چند برابر می کند. این ترکیبات می توانند غشای سلولی باکتری ها را تخریب و عملکرد آنزیم های حیاتی آنها را مختل کنند. وقتی بار میکروبی در گلو سینوس ها و روده کمتر شود فشار روی سیستم ایمنی هم کاهش پیدا می کند و این سیستم می تواند کارایی بالاتری داشته باشد.
کاهش التهاب
در بسیاری از بیماری های ویروسی و باکتریایی بخش زیادی از آسیب ناشی از التهاب اغراق آمیز سیستم ایمنی است. فلاونوئید های موجود در عسل اویشن مثل کوئرستین و کامفرول به همراه اسید های فنیولی می توانند مسیر های التهابی را تا حدی مهار کنند و به تنظیم پاسخ ایمنی کمک کنند. این اثر در کنار خاصیت ضد میکروبی موجب می شود علائم سرما خوردگی و آنفلوآنزا سریع تر فروکش کند.
حمایت از میکروبیوم روده
روده سالم یکی از پایه های اصلی سیستم ایمنی است. عسل خام یک پری بیوتیک طبیعی است یعنی به تغذیه باکتری های مفید روده کمک می کند. عسل اویشن با مهار بعضی از باکتری های مضر و تغذیه باکتری های مفید تعادل فلور روده را به نفع ایمنی بدن تغییر می دهد. با توجه به این که بخش قابل توجهی از سلول های ایمنی در نزدیکی روده قرار دارند این کار مستقیما به تقویت ایمنی کمک می کند.
چه کسانی بیشتر از عسل اویشن برای ایمنی سود می برند؟
- افرادی که زیاد سرما می خورند یا فرزندانی دارند که مرتب مبتلا به عفونت های تنفسی می شوند.
- کسانی که سینوزیت مزمن یا سرفه های تحریکی طولانی مدت دارند.
- افرادی که در محیط های شلوغ مثل مهد کودک مدرسه یا مترو دائم در معرض ویروس ها هستند.
- کسانی که طبع سرد دارند و با مصرف عسل های خنثی احساس سردی یا نفخ می کنند.
یک نکته مهم این است که عسل اویشن به دلیل طبع گرم ممکن است برای افرادی که مزاج بسیار گرم دارند یا دچار التهاب معده و ریفلاکس شدید هستند در صورت افراط کمی آزار دهنده باشد. در بخش موارد احتیاط به این موضوع بر می گردیم.
عسل بهار نارنج و سیستم ایمنی همراه با کاهش استرس
ویژگی های کلی عسل بهار نارنج
عسل بهار نارنج از شهد شکوفه های درخت نارنج تولید می شود و عطر و طعم بسیار ملائم و آرام بخشی دارد. این عسل در منابع داخلی و سایت های تخصصی عسل به خاطر خواص آرام بخش ضد اضطراب و ضد اسپاسم شناخته می شود. از نظر طب سنتی طبع آن گرم و خشک است اما گرمای آن از عسل اویشن ملایم تر بوده و بیشتر اثر تنظیم کننده روی اعصاب و قلب و عروق دارد.
برخی خواص مهم عسل بهار نارنج که با تقویت ایمنی ارتباط غیر مستقیم دارند عبارتند از:
- آرام بخش و کاهش دهنده تنش عصبی و اضطراب
- کمک به بهبود کیفیت خواب
- دارای مواد ضد التهاب و آنتی اکسیدان
- کمک به بهبود سرما خوردگی های ویروسی خفیف و سرفه
چرا کاهش استرس برای ایمنی حیاتی است؟
استرس مزمن یکی از قاتلان خاموش سیستم ایمنی است. وقتی برای مدت طولانی درگیر اضطراب فشار کاری یا نگرانی های روحی هستیم سطح هورمون کورتیزول در خون بالا می ماند و این هورمون در دراز مدت فعالیت لنفوسیت ها را کاهش می دهد تولید آنتی بادی ها را کم می کند و بدن را در برابر عفونت ها آسیب پذیرتر می سازد. به همین دلیل است که در دوره های پر استرس بیشتر سرما می خوریم یا دیرتر خوب می شویم.
عسل بهار نارنج با اثر آرام بخش و بهبود دهنده خواب می تواند این حلقه معیوب را تا حد زیادی تعدیل کند. وقتی خواب عمیق تر شود و سیستم عصبی از حالت آماده باش دائم خارج شود بدن فرصت پیدا می کند که ترمیم های داخلی از جمله بازسازی بخش های آسیب دیده سیستم ایمنی را بهتر انجام دهد. در کنار این اثر عصبی آنتی اکسیدان ها و ویتامین ث موجود در عسل بهار نارنج به صورت مستقیم تر نیز به کاهش التهاب و تحریک دفاع های ایمنی کمک می کنند.
عسل بهار نارنج برای چه کسانی در تقویت ایمنی مناسب تر است؟
- افرادی که بیشترین عامل ضعف ایمنی آنها استرس بی خوابی یا زندگی پرتنش است.
- دانش آموزان و دانشجویان در دوران امتحانات که هم نیاز به تمرکز دارند هم نیاز به ایمنی بالاتر.
- افرادی که دچار تپش قلب عصبی دلشوره و اسپاسم های عضلانی ناشی از اضطراب هستند.
- کسانی که از عسل های بسیار گرم مثل اویشن دچار گرگرفتگی یا جوش پوستی می شوند و دنبال یک عسل نرم تر هستند.
ترکیب عسل بهار نارنج با یک دمنوش آرام بخش مثل دمنوش بابونه یا گل گاو زبان قبل از خواب می تواند یک نسخه ساده اما بسیار موثر برای تقویت غیر مستقیم سیستم ایمنی باشد چون خواب با کیفیت و آرامش روحی دو ستون اصلی ایمنی پایدار هستند.
عسل گون و نقش آن در تقویت عمومی ایمنی و انرژی
آشنایی با گون و عسل گون
گون نام عمومی گیاهان جنس آستراگالوس است که هم در طب سنتی ایران و هم در طب سنتی چین جایگاه مهمی دارد. ریشه بعضی از انواع گون در طب چینی به عنوان یک آداپتوژن یعنی ماده کمک کننده به سازگاری بدن با استرس و تقویت کننده سیستم ایمنی استفاده می شود. عسل گون از شهد گل های این گیاه به دست می آید و بخشی از خواص تقویت کننده و ضد خستگی آن را در خود دارد. در منابع انگلیسی زبان نیز به عسل آستراگالوس به عنوان یک اکسیر شیرین سلامت اشاره شده که می تواند ایمنی و سطح انرژی را بالا ببرد.
ویژگی های کلی عسل گون:
- طبع نسبتا گرم اما معتدل تر از اویشن
- تقویت کننده عمومی بدن و افزایش دهنده انرژی
- پشتیبان سیستم ایمنی در دوره های طولانی استرس و خستگی
- کمک به بهبود عملکرد گوارش و عمل کردن به عنوان پری بیوتیک
چگونه عسل گون ایمنی را تقویت می کند؟
هرچند مطالعات مستقیم انسانی روی عسل گون هنوز زیاد نیست اما بر اساس دانسته های موجود در مورد خود گیاه آستراگالوس و خواص عمومی عسل می توان چند محور مهم را برای اثرات ایمنی این عسل در نظر گرفت:
حمایت از سلول های ایمنی
ترکیبات پلی ساکاریدی و ساپونین های موجود در گیاه گون در مطالعات آزمایشگاهی به عنوان محرک های خفیف سیستم ایمنی شناخته شده اند و می توانند فعالیت ماکروفاژ ها و لنفوسیت ها را تقویت کنند. بخشی از این ترکیبات از طریق شهد وارد عسل می شوند و را به شکل نرم تری در طول زمان به بدن می رسانند.
اثر آداپتوژنیک
استفاده سنتی از گون به عنوان آداپتوژن نشان می دهد که این گیاه می تواند تحمل بدن در برابر استرس جسمی و روانی را افزایش دهد. عسل گون در قالب یک شیرین کننده طبیعی انرژی زا به بدن کمک می کند در طول روز کمتر احساس خستگی کند و این موضوع به صورت غیر مستقیم استرس را کاهش می دهد و فرصت بیشتری برای بازسازی سیستم ایمنی فراهم می کند.
بهبود گردش خون و تغذیه بافت ها
وقتی انرژی عمومی بدن و وضعیت گردش خون بهتر شود مواد غذایی و اکسیژن با کیفیت بالاتری به سلول های ایمنی می رسد و محصولات زائد سریع تر دفع می شوند. این موضوع عملکرد دفاعی بدن را بهبود می دهد و به ویژه در دوره های نقاهت پس از بیماری های طولانی یا جراحی ها مفید است.
عسل گون مناسب چه افرادی است؟
- افرادی که احساس ضعف مزمن خستگی زودرس و کاهش تمرکز دارند.
- کسانی که تازه از یک بیماری سنگین یا جراحی بزرگ خارج شده اند و دوره نقاهت را می گذرانند.
- افراد مسن که سیستم ایمنی آنها به تدریج با سن ضعیف شده و به دنبال حمایت ملایم و طولانی مدت هستند.
- افرادی که نمی خواهند عسل بسیار گرم مصرف کنند اما به یک تقویت کننده قوی تر از عسل معمولی نیاز دارند.
مقایسه مستقیم عسل اویشن بهار نارنج و گون برای تقویت ایمنی
جدول مقایسه ویژگی های اصلی سه عسل
| ویژگی | عسل اویشن | عسل بهار نارنج | عسل گون |
|---|---|---|---|
| طبع کلی | گرم و خشک و نسبتا قوی | گرم و خشک اما ملایم | گرم معتدل |
| قدرت ضد باکتری و ضد قارچ | بسیار بالا به خاطر تیمول و کارواکرول | متوسط رو به خوب به خاطر آنتی اکسیدان ها | متوسط با تمرکز بر تقویت عمومی |
| تاثیر مستقیم روی عفونت های تنفسی | بسیار قوی مخصوصا در سرفه و گلودرد | خوب در سرما خوردگی های خفیف و تحریک گلو | غیر مستقیم از طریق تقویت عمومی بدن |
| تاثیر بر استرس و خواب | متوسط ممکن است کمی محرک باشد | بسیار خوب آرام بخش و بهبود دهنده خواب | خوب کاهش دهنده خستگی و بهبود روحیه |
| مناسب برای | افراد مستعد عفونت گلو سینوزیت و سرما خوردگی | افراد مضطرب کم خواب یا با استرس بالا | افراد خسته ضعیف در دوره نقاهت یا سالمندان |
| خطر گرمی زیاد | نسبتا بالا در مصرف زیاد | متوسط | کم تا متوسط |
| بهترین زمان مصرف برای ایمنی | صبح ناشتا یا در طول روز همراه دمنوش گرم | عصر و شب مخصوصا قبل خواب | صبح و ظهر برای افزایش انرژی |
کدام عسل برای چه نوع ضعفی از سیستم ایمنی بهتر است؟
| نوع مشکل ایمنی | بهترین انتخاب | توضیح کوتاه |
|---|---|---|
| سرما خوردگی های مکرر و سینوزیت | عسل اویشن | با خاصیت ضد میکروبی قوی و تمرکز بر مجاری تنفسی |
| ضعف ایمنی ناشی از استرس و بی خوابی | عسل بهار نارنج | آرام بخش تنظیم کننده خواب و دارای آنتی اکسیدان |
| خستگی مزمن و ضعف پس از بیماری | عسل گون | تقویت کننده عمومی و آداپتوژن ملایم |
| کودکان مدرسه ای با عفونت های پی در پی | ترکیب کم مقدار اویشن با بهار نارنج | هم ضد عفونت هم خوش طعم و آرام بخش بدون گرمی زیاد |
| افراد مسن با چند بیماری مزمن | عسل گون با دوز کم منظم | حمایت طولانی مدت از انرژی و ایمنی بدون تحریک شدید |
بهترین روش های مصرف عسل اویشن بهار نارنج و گون برای تقویت ایمنی
اصول کلی مصرف عسل برای تقویت سیستم ایمنی
قبل از این که سراغ نسخه های عملی برویم چند اصل مهم را به خاطر بسپارید:
- عسل را تا حد امکان خام و حرارت نداده مصرف کنید. حرارت بالای 40 تا 45 درجه بسیاری از آنزیم ها و ترکیبات حساس عسل را تخریب می کند.
- بهتر است عسل را با آب ولرم مصرف کنید نه آب داغ. این کار هم جذب را بهتر می کند هم دهان و گلو را نرم می سازد.
- مصرف منظم مهم تر از مصرف حجیم و مقطعی است. برای اثر تقویت کننده ایمنی معمولا حداقل 6 تا 8 هفته مصرف منظم توصیه می شود مگر این که پزشک محدودیت خاصی گذاشته باشد.
- به کودکان زیر یک سال هرگز عسل ندهید چون خطر بوتولیسم نوزاد وجود دارد.
نسخه های عملی با عسل اویشن برای ایمنی
- نسخه صبحگاهی ضد عفونت
یک قاشق غذاخوری عسل اویشن را در یک لیوان آب ولرم حل کنید و به آرامی صبح ناشتا بنوشید. این کار هم سیستم گوارش را بیدار می کند هم به پاک سازی نسبی گلو و معده از میکروب ها کمک می کند و یک شروع قوی برای روز شما است. - شربت عسل اویشن و لیمو برای گلودرد
در صورت سرفه یا گلودرد یک قاشق غذاخوری عسل اویشن را با آب نصف لیمو ترش تازه در نیم لیوان آب ولرم مخلوط کنید و هر 6 تا 8 ساعت چند جرعه میل کنید. لیمو به خاطر ویتامین ث و عسل به خاطر خاصیت ضد میکروبی و آرام کننده گلو ترکیب بسیار موثری می سازند. - دمنوش اویشن و عسل
یک قاشق چای خوری اویشن خشک را با آب جوش دم کنید بعد از ولرم شدن یک قاشق چای خوری عسل اویشن اضافه کنید و بخورید. این دمنوش برای افراد با سردی مزاج و دستگاه تنفس حساس بسیار مفید است.
نسخه های عملی با عسل بهار نارنج برای ایمنی و آرامش
- نوشیدنی شبانه آرام بخش
یک قاشق غذاخوری عسل بهار نارنج را در یک لیوان کوچک آب ولرم یا شیر ولرم حل کنید و 30 تا 45 دقیقه قبل خواب بنوشید. این کار به آرام شدن اعصاب بهبود خواب شبانه و در نتیجه بازسازی بهتر سیستم ایمنی کمک می کند. - دمنوش بهار نارنج و بابونه
یک قاشق چای خوری گل بهار نارنج و یک قاشق چای خوری بابونه را با هم دم کنید. وقتی دمنوش ولرم شد یک قاشق چای خوری عسل بهار نارنج اضافه کنید. این ترکیب برای افرادی که هم استرس دارند هم به سرما خوردگی های متوالی مبتلا می شوند انتخاب شیرین و خوشبو و موثر است. - شربت روزانه برای کودکان بالای یک سال
نصف قاشق مرباخوری عسل بهار نارنج را در نصف لیوان آب ولرم حل کنید و صبح یا عصر به کودک بدهید. این مقدار کم اما منظم هم کمک به ایمنی می کند هم کودک را برای خواب عصر یا شب آرام تر می کند. در مورد مقدار دقیق بهتر است با پزشک اطفال هم مشورت شود.
نسخه های عملی با عسل گون برای تقویت عمومی و دوره نقاهت
- شربت تقویت کننده صبحگاهی
دو قاشق چای خوری عسل گون را در یک لیوان آب ولرم حل کنید. برای افزایش اثر می توانید چند قطره آب لیمو تازه اضافه کنید. این نوشیدنی صبحگاهی برای افراد بزرگسال خسته و کم انرژی مناسب است و در طول چند هفته به بهبود شادابی و مقاومت بدنی کمک می کند. - ترکیب عسل گون با مغز ها
یک قاشق غذاخوری عسل گون را روی مخلوط مغز گردو بادام و فندق بریزید و به عنوان میان وعده مصرف کنید. این ترکیب سرشار از ریز مغذی های مهم برای سیستم ایمنی مانند روی منیزیم و اسید های چرب مفید است و برای دانش آموزان و سالمندان بسیار مناسب محسوب می شود. - نوشیدنی بعد از بیماری
پس از پایان یک دوره بیماری عفونی یا جراحی وقتی اشتها کم و بدن ضعیف است یک قاشق غذاخوری عسل گون را در شیر ولرم یا سوپ ولرم (بعد از حرارت دیدن) حل کنید و روزی یک یا دو بار مصرف کنید تا انرژی و قدرت بدن تدریجا برگردد.
موارد احتیاط و عوارض احتمالی
چه کسانی باید در مصرف این عسل ها محتاط باشند؟
- بیماران دیابتی
عسل با وجود خواص فراوان هنوز یک منبع قندی است و می تواند قند خون را بالا ببرد. بیماران دیابتی فقط با نظر پزشک باید از عسل استفاده کنند و معمولا مقدار مصرف محدود و همراه با اندازه گیری قند خون توصیه می شود. در بعضی موارد عسل گون یا بهار نارنج به صورت دوز بسیار کم و کنترل شده قابل استفاده است اما تصمیم نهایی با پزشک است. - افراد با آلرژی به عسل یا گرده
اگر سابقه واکنش آلرژیک به عسل پروتئین های زنبور یا گرده گل دارید مصرف هر نوع عسلی می تواند خطرناک باشد. در صورت هر گونه علائم مثل خارش شدید کهیر تنگی نفس یا تورم صورت باید فورا به پزشک مراجعه شود. - افراد با مزاج بسیار گرم یا مشکلات گوارشی التهابی
عسل های بسیار گرم مانند عسل اویشن در صورت مصرف زیاد ممکن است در بعضی افراد باعث احساس حرارت جوش پوستی یا تشدید ریفلاکس شوند. این افراد بهتر است یا از مقدار کم استفاده کنند یا بیشتر سراغ عسل بهار نارنج و گون بروند که گرمای ملایم تری دارند. - کودکان زیر یک سال
به دلیل خطر بوتولیسم نوزاد دادن هر نوع عسل به کودکان زیر دوازده ماه مطلقا ممنوع است.
تداخل با دارو ها
به طور کلی عسل در دوز های غذایی با اکثر دارو ها تداخل جدی ندارد اما چند نکته را باید در نظر داشت:
- در بیمارانی که دارو های رقیق کننده خون مصرف می کنند مصرف بسیار زیاد عسل همراه با بعضی گیاهان دارویی خاص ممکن است ریسک خونریزی را اندکی تغییر دهد هرچند شواهد قطعی زیاد نیست اما احتیاط و مشورت با پزشک توصیه می شود.
- در بیمارانی که دارو های فشار خون یا دارو های ضد اضطراب مصرف می کنند عسل بهار نارنج به خاطر اثر آرام بخش ممکن است تا حدی اثر دارو را تشدید کند بنابراین از افراط باید پرهیز شود.
- در صورت مصرف هرگونه داروی مزمن بهتر است قبل از شروع مصرف منظم مقدار زیاد عسل با پزشک مشورت کنید.
نتیجه گیری
عسل به عنوان یک هدیه شیرین طبیعت فقط یک خوراکی خوش طعم نیست بلکه مجموعه ای پیچیده از قند های طبیعی آنزیم ها، ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها است که در کنار هم یک بسته حمایتی قوی برای سیستم ایمنی می سازند. در میان انواع عسل سه عسل اویشن بهار نارنج و گون هر کدام با شخصیت گیاهی خاص خود برای تقویت ایمنی در شرایط مختلف می توانند بهترین انتخاب باشند. عسل اویشن با قدرت ضد باکتری و ضد قارچ بالا مخصوصا در عفونت های تنفسی و سرما خوردگی های مکرر نقش خط مقدم را بازی می کند عسل بهار نارنج با آرام کردن اعصاب و بهبود خواب زمینه ذهنی و جسمی لازم برای عملکرد بهتر سیستم ایمنی را فراهم می سازد و عسل گون در نقش یک آداپتوژن ملائم و تقویت کننده عمومی در دوره های خستگی و نقاهت طولانی حامی بدن است.
بهترین راه استفاده از این ظرفیت طبیعی این است که بر اساس نوع ضعف ایمنی سن مزاج و وضعیت روحی خود یا با مشورت پزشک عسل مناسب را انتخاب کنید و به صورت منظم اما متعادل در برنامه روزانه بگنجانید. ترکیب این عسل ها با عادات سالم مثل خواب کافی تغذیه غنی از میوه و سبزی ورزش منظم و مدیریت استرس است که نتیجه واقعی را نشان می دهد. اگر سیستم ایمنی را یک ارتش دفاعی تصور کنیم عسل فقط یک ابزار کمکی قوی در کنار بقیه عوامل است نه جایگزین کامل آنها. با نگاه واقع بینانه و استفاده هوشمندانه از عسل می توانید فصل های سال را با سرما خوردگی کمتر انرژی بیشتر و احساس سلامتی پایدار تر پشت سر بگذارید.
سوالات متداول
1. برای تقویت سیستم ایمنی عسل اویشن بهتر است یا عسل گون؟
اگر مشکل شما بیشتر سرما خوردگی و عفونت های تنفسی مکرر است عسل اویشن معمولا انتخاب قوی تری است چون خاصیت ضد میکروبی مستقیم تری دارد. اگر ضعف عمومی خستگی یا دوره نقاهت دارید و دنبال تقویت طولانی مدت هستید عسل گون مناسب تر است. در بسیاری از موارد می توان از هر دو به صورت متناوب یا در ساعات متفاوت روز استفاده کرد.
2. آیا می توانم عسل اویشن بهار نارنج و گون را با هم مخلوط کنم؟
بله اگر به هیچ کدام حساسیت ندارید می توانید مقدار مساوی از دو یا سه نوع عسل را مخلوط کرده و روزانه یک تا دو قاشق غذاخوری از این مخلوط را مصرف کنید. فقط توجه کنید که طبع کلی این مخلوط معمولا گرم خواهد بود پس اگر مزاج شما گرم است یا دچار جوش پوستی می شوید مقدار را کمتر و با فاصله مصرف کنید.
3. چقدر طول می کشد تا اثر تقویت کننده ایمنی عسل را حس کنم؟
عسل داروی معجزه آسای یک شبه نیست. معمولا اگر روزانه و منظم مصرف شود بین 4 تا 8 هفته طول می کشد تا بدن به تعادل جدید برسد و شما کاهش دفعات سرما خوردگی یا کوتاه تر شدن دوره بیماری ها را احساس کنید. البته در علائم حاد مثل گلودرد ممکن است اثر تسکین دهنده عسل اویشن یا بهار نارنج را در همان روز اول هم حس کنید.
منابع علمی و مطالعات پیشنهادی برای مطالعه بیشتر
- Honey as a Natural Antimicrobial
موجود در پایگاه NCBI
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11939154/ - Honey and its nutritional and anti inflammatory value
موجود در NCBI
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7807510/ - Honey as a Potential Natural Antioxidant Medicine
موجود در NCBI
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5822819/
