طریقه پیوند زدن ملکه زنبورعسل جهت تولید ملکه از نژاد خوب چگونه است؟ + بررسی تکنیک‌های پرورش ملکه زنبور عسل

وجود ملکه در کندو به دلیل ساختار ژنتیکی با ارزش آن تاثیر به سزایی در تولید عسل و موم زنبور با کیفیت دارد به همین دلیل کندودارها و تولیدکنندگان عسل همیشه دغدغه حضور ملکه در کندو را دارند. اصلاح ژن ملکه زنبور عسل نیز یکی از مواردی است که در تغییر ژن زنبورهای داخل کندو تاثیر‌گذار است.در این مقاله قصد داریم تکنیک‌های پرورش ملکه زنبور عسل را آموزش بدهیم.

---

فهرست مطالب

• معرفی وسایل لازم برای پیوند زدن ملکه زنبورعسل
• بررسی تکنیک‌های پرورش ملکه زنبور عسل
• سخن پایانی و سوالات متداول

---

معرفی وسایل لازم برای پیوند زدن ملکه زنبورعسل

سوزن پیوند ملکه زنبورعسل زنبوردار می تواند از ابزارهایی مثل سوزن امپول ، خود سوزن پیوند بسازد . یا از بازار سوزن های پیوند را خریداری نماید.

سلولهای پیوندی :

می توان از موم به صورت دستساز ساخت یا از بازار پلاستیکی آماده خرید و مونتاژ نمود.

ژله رویال :

که با یتیم کردن یک کندو بعنوان پذیرنده یا استارتر تا سه الی چهار روز شاخون های زیادی خواهد زد .با جمع آوری شاخون ها ی آن ژل مورد نیاز را بدست آورد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله تفاوت عسل وحشی با عسل‌های دیگر را بخوانید.

فضای مناسب پرورش ملکه زنبور عسل :

فضای محل پیوند باید بادگیر نبوده و رطوبت کافی داشته باشد تا لاروها حین پیوند و انتقال خشک نشوندروزی که کندوی استارتر را آماده می کنیم ، برای پیوند زدن از تخم ملکه یک کلنی خوب هم یک قاب سیاه که تمیز و سالم است جهت استفاده از تخم و لارو برای پیوند زدن به کندویی که خصوصیات آن مناسب تکثیر ملکه است می دهیم و جایی که ملکه در حال تخم ریزی است آویزان کرده و بمدت چهار روز تغذیه می کنیم.

تا روز پیوند که چهار روز این کندو پرستار هم آماده خواهد شد این قاب تخم هم با لاروهای زیر یک روزه آماده خواهد شد.

اماده کردن کار :

ابتدا یک کلنی ده قاب فول را برای کندوی استارتر یتیم می کنیم. می توانید ملکه آن را با دو قاب به عنوان بچه مصنوعی استفاده کرده و با جای دیگری منتقل کنید سپس از کلنی های قوی تر دیگر حداقل دو قاب شفیره در حال تولد را به کندو یتیم شده داده تا پر ازدحام تر شده و جمعیتش بیشتر شود.

چهار روز صبر می کنیم تا کندوی یتیم ما شاخون بزند و خوب احساس یتیمی کند. بعد از چهار روز شاخون ها را تراشیده ژله آن را جهت استفاده برای پیوند جمع می کنیم. قاب های کندو استارتر را مرتب و سازماندهی می کنیم .به طوری که قاب تخم هایی لارو دار در یک جا و سپس شفیره و بعد هم قاب عسل چیده شوند.

حالا ، هم کندو استارتر آماده است و هم ژل کافی داریم:

فقط بین دو قاب لارو دار کمی فاصله می دهیم تا زنبور جوان پرستار زیادی جمع شوند.

سپس شروع به پیوند می کنیم:

ابتدا تیرک های پیوند که سلول های پیوند را با آن مونتاژ کرده ایم یا سلول مومی را که به آن نصب است را جهت پذیرش خوب و هم بو شدن داخل کندو یتیم شده (پرستار) قرار می دهیم و معمولا پس از یک دو ساعت می شود آن را خارج کرده و جهت پیوند استفاده کرد.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله درباره گرده گل را بخوانید.

رطوبت :

جهت تامین رطوبت یک کتری آب را روی اجاق می گذاریم تا با جوشیدن و بخار کردن رطوبت تامین شود. ژله جمع آوری شده را کمی رقیق می کنیم جهت این کار یک سرنگ در نظر می گیریم که ۷ دهم میلیمتر ژل و ۳ دهم میلیمتر آب مقطر ریخته و خوب هم زده و رقیق می کنیم.

حالا :

سوزن پیوند اماده، ژله اماده، تخم و لارو چهار روزه اماده، تیرک و سلولهای پیوند اماده، مکان پیوند اماده و رطوبت تامین شده و کندو استارتر را آماده و پیوند ملکه را شروع میکنیم برای پیوند زدن ابتدا به هر سلولی قطره ای از ژل رقیق شده می چکانیم طوری که لارو پیوندی غرق نشود سپس حتما دقت شود لارو را که انتخاب می کنید حتما لارو ۱۵ ساعته بهترین گزینه اند و این یعنی لاروهایی که به راحتی با چشم دیده نشود.

شروع کار :

با یک چراغ که به پیشانی بسته می شود و با نور کافی لاروهایی که هنوز هلال نشده را انتخاب کنید . لاروهایی کمی خم هلال دارند و از پشت خمیدگی ، با احتیاط از زیر آن با قاشق پیوند برداشته و بدون اینکه در ژله فرو ببریم یا پشت و رو کنیم به همان حالت که برداشته ایم را روی ژل شناور بگذاریم و قاشق را کمی عقب کشیده تا مطمئن شدیم لارو بسلامت جدا شد و جایش قرار گرفت قاشق را برمیداریم و پس از تمیز کردن دوباره پیوند بعدی را ادامه می دهیم تا تیرک مورد نظر کامل پیوند انجام شود سپس بدون اینکه ضربه بخورد یا باد بخورد. با احتیاط در قاب پیوند قرار داده و به کندو استارتر معرفی می کنیم .

مدت پذیرش ملکه زنبور عسل :

پس از چهار ساعت هر سلول که لارو داشت یعنی پذیرش شده و می شود حتی به کندو پرستار منتقل کرد.

کندوی پرستار :

کندوی پرستار می تواند ملکه داشته باشد یک کلنی بالای پانزده قاب را ملکه اش را در بدنه با جداکننده ملکه محصور کرده و دو قاب لارو جوان را به طبق منتقل می کنیم تا پرستار زیادتری بالا بیاید حالا قاب های پیوندی قبول شده توسط استارتر را می توان به پرستار منتقل نمود و ۱۰ روز بعد همگی سلول-هایی که شاخون دربسته آماده تولد می شوند را با محافظ شاخون محصور می کنیم تا اگر پس و پیش متولد شوند ملکه های جوان همدیگر را نکشند.

بررسی تکنیک‌های پرورش ملکه زنبور عسل

آماده‌ کردن کندوی مادری

برای پرورش ملکه موم زنبور عسل، لازم است چند مرحله طی شود. اولین مرحله، آماده کردن کندوی مادری است. پنج روز قبل از زمان پیوند زدن، با آویزان کردن شانه بافته شده تیره رنگ همراه با سلولهای کارگرکه پوکه نامیده می‌شود، در داخل کندوی اصلاح شده مادری، موقعیت برای تخمگذاری ملکه فراهم می‌شود و سپس با برداشت لارو از این محل و انتقال آن به داخل فنجان‌های کوچک شرایط برای پرورش ملکه زنبور فراهم می‌گردد. برای این کار به لاروهایی نیاز داریم که از اوّل دوره لاروی  آنها ۱۸ ساعت سپری شده باشد. از طریق آویزان کردن به موقع شانه بافته شده و مهار کردن ملکه بر روی این شانه به وسیله یک قاب مهار کننده ملکه و یا درکندوهای قوی،  بدون قاب مهار کننده ملکه ،این نیاز فراهم می‌شود.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله درباره نگهداری از عسل را بخوانید.

لازم است بدانید که باکمی شربت تحریکی می‌توانید ملکه را تشویق به تخمگذاری منظم وگسترده کنید تادر زمان برداشت لاروها با مشکل مواجه نشوید.

آماده کردن کندوی پرستاری

کندوی پرستارهمان کلنی است که فنجان‌های کوچک دارای لارو ۱۸ساعته را دریافت کرده و به شاخونهای قوی و درشت بافت تبدیل می‌کند. کندوی پرستار باید شرایط خاصی داشته باشد و لازم است که ازقبل به این منظور آماده شده باشد. به این منظور می‌توان از یک کلنی همراه با یک ملکه در این مورد استفاده کنیم. امّا باید حداقل از۲۰ شان پر زنبور تشکیل شده باشد. معمولا استفاده از کلنی یتیم ترجیح داده می‌شود زیرا موفقیت بسیاری را به همراه دارد و به شرایط بسیار خوب طبیعی با پتانسیل بالای گرده و شهد هم نیازی ندارد. البته به این نکته نیز باید دقت داشت که شرایط محیطی مناسب منجر به تولید ملکه های درشت و قوی می‌شود. مثلأ در اواخر ماه اسفند در منطقه دزفول و در اواخر اردیبهشت در استان همدان انجام چنین مرحله‌ای برای اماده کردن کندوی پرستاری و پرورش زنبور ملکه و تهیه موم زنبور پیشنهاد می‌شود.

منتقل کردن لارو به داخل فنجان کوچک یا عمل پیوند

آماده کردن تیرک پیوند و کاشتن سلولهای مومی پلاستیکی یکی دیگر از مراحل پرورش زنبور ملکه موم زنبور عسل است که شما می‌توانید سلولهای مومی را می‌توان با داخل کردن در چوب‌های کوچک  یا  استفاده از شیشه  آب مقطر ۱۰ سی سی که در داخل آب صابون فرو ببرید و بعد از تکان دادن آن را داخل موم ذوب شده با درجه حرارتی حدود۷۰ درجه قرار داده و از ان استفاده کنید. توجه داشته باشید که که قطر دهانه ته فنجان ۹ میلیمتر باشد. بدین منظور می‌توانید از لیوان‌های پلاستیکی استفاده کنید که حمل ان نیز آسان‌تر خواهد بود.

اصلاح نژاد ملکه زنبور عسل

بیولوژی تولید مثلی بسیار پیچیده‌ی زنبوران عسل و مومز زنبور از جمله جفتگیری‌های متعدد ملکه ها، پروازهای جفتگیری در فواصل دور، تولید نرهای زیاد و هاپلوئید بودن نرها، وجود مناطق تجمع نرها، ابزارهای کارآمدی برای انتخاب طبیعی توده های متنوع ژنتیکی زنبور عسل می باشند. با این حال تکنیک های جدید زنبورداری و اصلاح نژادی می‌تواند این اثرات انتخاب طبیعی را محدود کند و یا از بین ببرد. این مورد خطر کاهش بقای توده‌های زنبور را به همراه دارد.

فعالیت های اصلاح نژادی مسئولانه باید بیولوژی تولید مثلی زنبور عسل را در نظر بگیرد. روش‌های جدید پرورش، انتخاب و کنترل جفتگیری وسیله‌های قدرتمندی را برای بهبود ویژگی‌های رفتاری، اقتصادی و سازگاری زنبور عسل رقم می‌زند. در البته برای پرورش، جفتگیری و تست ملکه به معیارهای کیفی در سطح بین المللی نیاز است  تا بهبود، مقایسه و تبادل گله اصلاحی ممکن شود و به نیازهای بازار نیز پرداخته شود..

اصول اساسی پرورش ملکه زنبور عسل

اگر تخم های بارور در کندو وجود داشته باشد، یک کلنی زنبور عسل می تواند بدون مداخله بشر ملکه جدید ایجاد کند. زنبورداران برای تعویض منظم ملکه کلنی‌ها (هر یک یا دو سال یکبار)، کم شدن بچه دهی، بالا بردن پرورش لارو و تولید عسل، تشکیل کلنی های جدید و تغییر ویژگی ژنتیکی کلنی های خود روش‌هایی را برای پرورش تعداد بسیار زیادی ملکه گسترش داده اند. بعضی از زنبورداران در آمریکا حتی دو بار در سال نیز ملکه را عوض می‌کنند.

نکته بسیار مهم در پرورش ملکه، استفاده از یک لارو جوان (۲۴-۱۲ ساعته) از سلول کارگر و قرار دادن پیوند آن در یک فنجان حاوی سلول ملکه است که بعد از مدتی فنجان بطور عمودی و رو به پایین در کندو گذاشته می‌شود. لارو از غذای ویژه‌ای که ژل رویال نام دارد تغذیه می‌شود. ژل رویال توسط زنبورهای پرستار تهیه می‌شود. بعد از ۱۱-۱۰ روز سلولهای ملکه  را می توان به کندوهای بدون ملکه یا کندوهای مخصوص جفتگیری منتقل کرد. موفقیت و کیفیت تولید ملکه به قدرت، تغذیه و سلامتی کلنی های پرستار و تجهیزات و مدیریت خوب کلنی‌ها بستگی خواهد داشت.

تجهیزات پرورش ملکه زنبور عسل

در بیشتر روش‌های پرورش ملکه تجهیزات استاندارد معمولی زنبورداری و برخی وسایل مخصوص به کار می‌روند. بسیاری از این تجهیزات مخصوص قیمت مناسبی دارند و حتی زنبوردارها می‌توانند خودشان آن‌ها را بسازند.

کیت های پرورش ملکه

چندین نوع کیت پرورش ملکه (سیستم جنتر، سیستم نیکوت کوئین، کیت پرورش ملکه مان لیک، سیستم پرورش ملکه ایزیکوئین) وجود دارد که در تمام آنها ملکه در یک شان پلاستیکی حاوی سلولهای با کف متحرک حبس می شود. در سیستم کیت شما می‌توانید بدون نیاز به پیوند  لاروها را جا به جا کنید. یک کیت کارل جنتر قابلیت تولید حدود ۵۰ ملکه را در ۵۰ روز دارد.  این وسیله برای زنبوردارانی کارایی دارد که قصد دارند  تعداد کمی ملکه را برای مصارف کندوها تولید کنند. سیستم ایزیکوئین برای تولید‌کنندگان بزرگ توصیه می‌شود زیرا در این روش از قفس تشکیل شده از ۴۲۰ سلول استفاده می شود که همه آن‌ها در طی ۵ دقیقه قابل انتقال هستند. اجزاء پلاستیکی استفاده شده در یک پلی کربونات با کیفیت، در مواد غذایی قابل استفاده هستند و  می‌توان آنها را با  اتوکلاو استریل کرد.

سخن پایانی

شما در این مقاله با طریقه پیوند زدن ملکه زنبورعسل آشنا شدید. همچنین از تکنیک های آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا دراسرع وقت توسط ما جواب داده شود.

سوالات متداول